Rechtszaak AOW-gat: AFMP in hoger beroep
De AFMP gaat nogmaals proberen de versnelde verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd zonder goede overgangsregeling aan te vechten via een civielrechtelijke procedure.
Op 26 februari verklaarde de Rechtbank Den Haag deze rechtsgang voor vakbonden voor gesloten. Tegen die uitspraak gaat de AFMP in hoger beroep; andere bonden zijn uitgenodigd zich bij dit initiatief aan te sluiten.
De AFMP voert de juridische strijd tegen het AOW-beleid van de huidige regering samen met de twee andere bonden van FNV Veiligheid (MARVER en NPB), en doet dat via twee sporen. De snelste manier om duidelijk te krijgen of dat beleid in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is een civielrechtelijke zaak aanspannen. In zo’n procedure kan namelijk gevraagd worden of het verhogen van de AOW-leeftijd zonder fatsoenlijke compensatieregeling in principe rechtmatig is of niet. Het maakt dan niet uit of het gaat om een verhoging van een maand of van een jaar. Het nadeel van zo’n rechtsgang is dat een bond dan niet namens zijn leden kan optreden, maar alleen namens zichzelf. Hij moet dus aannemelijk maken dat zijn belangen als bond (ook) geschaad zijn door het AOW-beleid.
De tweede juridische weg die de AFMP volgt is het benutten van de bestuursrechtelijke mogelijkheden om een besluit van de overheid aan te vechten. Het nadeel daarvan is dat alleen geprocedeerd kan worden over bestaande AOW-gaten. Tot op heden dus alleen over gaten van maximaal twee maanden.
Rechten veiliggesteld
De AFMP wilde zijn leden zo snel mogelijk uitsluitsel bieden, maar ze tegelijkertijd geen risico laten lopen. Daarom werd besloten tot een tweesporenbeleid. Enerzijds spande de bond een civiele procedure aan. Anderzijds werden alle belanghebbenden geadviseerd vooral individueel bezwaar aan te tekenen tegen de nieuwe startdatum van hun AOW-uitkering, zoals bekend gemaakt door de Sociale Verzekeringsbank (de instantie die de AOW uitvoert). Met de SVB werden afspraken gemaakt over het aanhouden van de bezwaren en het selecteren van enkele zaken voor proefprocessen bij de rechter. Op die manier waren de rechten van de leden veiliggesteld.
Geen taak voor burgerrechter
Tijdens de rechtszitting op donderdag 16 januari betoogden de bonden van FNV Veiligheid dat ze door de eenzijdig afgekondigde verhoging van de AOW-leeftijd in hun vakbondswerk voor de leden waren geschaad. Daardoor dreigden reputatieschade, ledenverlies, het inboeten aan wervingskracht en op termijn een verminderde onderhandelingspositie. De Haagse rechtbank was niet overtuigd. Op 26 februari oordeelde hij dat er voor de burgerrechter geen taak was weggelegd in deze kwestie. Individuele gedupeerden (vakbondsleden) konden immers zelf beroep instellen bij de bestuursrechter als ze het niet eens waren met besluiten op een aangevraagde AOW-uitkering of een beroep op een overbruggingsregeling.
Cassatie
Na een zorgvuldige afweging van de juridische haalbaarheid hebben de AFMP, de NPB en de MARVER deze week besloten tegen deze uitspraak hoger beroep aan te tekenen (in cassatie te gaan). In afwachting van de uitkomst van deze procedure adviseert de AFMP collega’s die dit jaar 65 worden sowieso hun rechten veilig te stellen door individueel bij de SVB bezwaar aan te tekenen tegen hun nieuwe AOW-gerechtigde leeftijd. Neem voor meer informatie daarover contact op met de afdeling Individuele Belangenbehartiging.
Vastberaden
Overigens heeft de bestuursrechter inmiddels al enkele keren geoordeeld dat de verhoging van de AOW-leeftijd met een maand geen inbreuk op het eigendomsrecht oplevert. Naar verwachting blijven deze uitspraken in hoger beroep overeind en zal volgens de bestuursrechter pas bij een verhoging met meer dan een jaar – mogelijk – sprake zijn van strijdigheid met het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens. Ook langs die weg is succes dus allesbehalve gegarandeerd. Dat doet echter niets af aan de vastberadenheid van de AFMP om in het belang van zijn leden alle juridische mogelijkheden optimaal te benutten.