Forse kritiek op intern onderzoek Schaarsbergen

Interne onderzoek naar mistoestanden
De commissie uit forse kritiek, Defensie heeft flinke steken laten vallen bij het interne onderzoek naar de misstoestanden op de kazerne in Schaarsbergen:

• Het onderzoek startte zónder dat er een ondertekend besluit lag (en dat is volgens de defensie-procedures noodzakelijk). De datum waarop ondertekend is werd achteraf zelfs aangepast.
• De interne commissie die het onderzoek deed was niet onafhankelijk.
• Er ontbreken belangrijke stukken die de drie melders/slachtoffers hebben aangereikt.
• Belangrijke aanwijzingen rond structureel pestgedrag zijn niet onderzocht.
• Tegenstrijdige verklaringen zijn niet nader onderzocht.

Incident ‘vinger in de kont’ niet nader onderzocht
De drie melders van de incidenten in Schaarsbergen kwamen met bewijsmateriaal wat door de interne defensiecommissie niet nader is onderzocht, zoals het filmpje van het zogenoemde ‘vinger in de kont’ incident. Ook andere meldingen van structureel (zwaar) pestgedrag zijn niet onderzocht. Dat geldt óók voor de meldingen van structureel gebruik van hard drugs, dit staat overigens haaks op het zero tolerance beleid wat Defensie bij drugsgebruik hanteert. De commissie constateert dus dat Defensie forse steken heeft laten vallen.

Extern Meldpunt, tientallen meldingen
Eind december 2017 richtte de commissie Giebels ook een extern meldpunt in waar militairen terecht kunnen voor meldingen over misstanden bij Defensie. De afgelopen drie maanden kwamen hier 55 meldingen binnen. De meeste klachten gaan over pesten, benadeling na het doen van een melding, (seksuele) intimidatie en (seksueel) geweld. Uit de Landmacht komen de meeste meldingen, gevolgd door Defensie Algemeen en de Luchtmacht.

Grote angst om te melden
De Commissie Sociaal Veilige Werkomgeving Defensie komt in juli 2018 met haar eindrapportage. De Commissie laat nu echter al weten dat er grote terughoudendheid is om misstanden te melden. Men wil niet als ‘verrader’ gezien worden en veel melders ondervinden nadeel na het doen van een melding; je krijgt ‘een kruisje achter je naam’, ‘bent aangeschoten wild’ en je krijgt een ‘onstabiel carrièreverloop’ zo citeert het rapport. Veel van de melders hebben last van psychische en fysieke klachten, angst en spanningen en zitten langdurig thuis.

Reactie AFMP
Volgens AFMP voorzitter Anne-Marie Snels sluit de tussenrapportage van de commissie Giebels nauw aan bij de klachten die bij de AFMP bekend zijn. “Al vaker stelden wij de angstcultuur binnen Defensie aan de orde. En niet voor niets pleitten wij er (samen met twee andere vakbonden) voor om een extern meldpunt en een externe onafhankelijke commissie in te stellen. Dat pleidooi lijkt nu stevig bevestigd te worden door het rapport van de commissie”.
Snels roept defensiemedewerkers en getuigen op zich alsnog te melden bij het externe meldpunt.

Misstanden Schaarsbergen
Via een publicatie in de Volkskrant op 2 november 2017 kwamen drie militairen naar buiten die al in 2013 intern bij Defensie aan de bel trokken over onder andere ‘vinger in de kont’ en ‘drie man tillen’ incidenten en structureel (zwaar) gepest worden. De zaak leidde tot veel publiciteit en het instellen van de Commissie Sociaal Veilige Werkomgeving Defensie, de commissie Giebels.

Lees hier het rapport van de commissie Giebels. 

Lees hier brief van de vakbonden aan de staatssecretaris van Defensie.