FNV: bedrijven goed in ontduiken belasting
De overheid loopt vele miljarden mis door Nederlandse bedrijven die hun geld in België stallen of op een andere manier belasting ontwijken. Dat blijkt uit onderzoek van SOMO in opdracht van de FNV. Elke werknemer betaalt hierdoor jaarlijks 200 euro meer belasting, zo becijfert Nederlands grootste vakbond, waarbij ook de NPB is aangesloten.
Van 151 in Nederland gevestigde grote bedrijven heeft SOMO uitgezocht hoeveel vennootschapsbelasting ze de afgelopen tien jaar minder hebben betaald dan je had mogen verwachten. Als deze bedrijven het geldende tarief hadden betaald, dan waren ze ruim veertig procent meer kwijt geweest. Voor de periode 2005-2014 gaat het om een bedrag van tenminste dertig miljard, waarvan de helft in Nederland.
Samen zijn de onderzochte bedrijven verantwoordelijk voor ruim tien procent minder inkomsten aan vennootschapsbelasting in Nederland. Dit staat nog los van de verlaging van de vennootschapsbelasting op winst in 2001, waardoor bedrijven toch al veel minder zijn gaan meebetalen aan maatschappelijke uitgaven voor infrastructuur, onderwijs of milieu.
Voor alle duidelijkheid: de kabinetten-Rutte hebben de afgelopen vijf-en-half jaar (sinds 14 oktober 2010) ‘tekortverlagende maatregelen’ genomen die tot en met 2017 optellen tot € 51 miljard (gemiddeld ruim € 6.700 per huishouden). Het totale overheidsbudget voor 2016 is begroot op € 262 miljard. De overheidsuitgaven zijn dus met een zesde teruggedrongen.
Ten koste van zorg en onderwijs
Leo Hartveld, dagelijks bestuur FNV: ‘Dit onderzoek gaat over slechts een deel van de bedrijven. Als je het doortrekt naar het totale bedrijfsleven praat je over nog veel meer geld. Dit gaat allemaal ten koste van de kwaliteit van de samenleving. Met twee miljard kun je alle bezuinigingen op de zorg terugdraaien. Voor hetzelfde geld kun je de klassengrootte in het onderwijs flink verminderen. En als je dat bedrag vijf jaar lang investeert in windmolens, kunnen we daarna een miljoen huishoudens praktisch gratis van stroom voorzien.’
Van bedrijven als Starbucks, Coca Cola, Google en de Rolling Stones was al bekend dat ze Nederland als sluiproute gebruiken om zo min mogelijk belasting te betalen. Nu is voor het eerst ook de belastingmoraal onderzocht van grote Nederlandse bedrijven die ook in Nederland gevestigd zijn. Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) onderzocht de 58 grootste Nederlandse familiebedrijven en coöperaties zoals Zeeman, Blokker, Bavaria , Jumbo en PricewaterhouseCoopers. Daarnaast bekeek SOMO 93 grote beursgenoteerde bedrijven, waaronder Heineken, Philips, KPN, Nationale Nederlanden, Telegraaf, Unilever, Akzo, DSM, Gamma en TomTom. De onderzoekers bestudeerden jaarverslagen, gegevens van de Kamer van Koophandel en diverse databases waaronder CBS, Orbis en Datastream (Thomson Reuters).
Om hun vennootschapsbelasting omlaag te krijgen, maken bedrijven gebruik van allerlei slinkse routes. Zoals interne leningen tussen moeder- en dochterbedrijven, stallen van vermogen in België, brievenbusfirma’s in belastingparadijzen en schuiven met winsten door gunstige interne verrekening van royalty’s voor patenten of handelsmerken.
‘Diefstal van de maatschappij’
Leo Hartveld: ‘Elke cent die bedrijven hierdoor extra winst maken is feitelijk diefstal van de maatschappij. Burgers en mkb-bedrijven betalen hierdoor honderden euro’s extra belasting. Maar deze bedrijven maken net zo goed gebruik van onze wegen en spoorwegen, ze hebben goed opgeleid personeel, als iemand ziek is vallen ze terug op ons zorgstelsel. Het zou normaal moeten zijn dat bedrijven een eerlijke bijdrage leveren aan Nederland.’
Download hier het SOMO-onderzoek 'Grote bedrijven, kleine lasten'.
