EUROMIL: Zorgen over verarmd uranium en samenwerking

Verarmd uranium
Falco Accama, advocaat in Italië, sprak over de vele zaken rondom verarmd uranium die hij voor de Italiaanse rechter heeft laten komen. Zijn eerste zaak dateert uit 1991. Italië heeft relatief veel te maken met de gevolgen van het gebruik van verarmd uranium. Op Sardinië is al ruim 50 jaar het schietterrein Quirra in gebruik als wapentestlocatie; het is de grootste experimentele schietbaan in Europa van de NATO. Er worden ook wapens vernietigd en gedumpt. Daarbij was (en is) door geheimhouding erg weinig zicht op wat daar precies gebruikt is, welke milieuverontreiniging heeft plaatsgevonden en welke gevolgen dit heeft voor de gezondheid van mensen (en dieren) in de omgeving.

Verhoogd aantal ziektes
Het probleem is dat sinds de jaren ‘90 opeenvolgende ministers van Defensie in Italië geen maatregelen hebben getroffen om militairen te beschermen. Bij militairen die er gewerkt hebben (en bij burgers in de omgeving) is volgens spreekster Ria Verjauw uit België een verhoogd aantal ziektes vastgesteld. Er zijn volgens advocaat Accama in Italië ongeveer 4.000 zaken van militairen die door het gebruik van verarmd uranium kanker hebben opgelopen. 300 daarvan zijn er intussen overleden. Hij gaf aan dat wapens met verarmd uranium uitgebannen zouden moeten worden. Het Europese Parlement, maar ook EUROMIL, kunnen daar een rol in spelen.

Bekend ontkengedrag
Professor Manfred Mohr uit Duitsland memoreerde de geschiedenis rondom het militair gebruik van verarmd uranium. In 2007 werd vastgesteld dat verarmd uranium mogelijk schadelijke effecten heeft. Gespecialiseerde agentschappen van de VN begonnen in 2008 druk uit te oefenen om te stoppen met het gebruik ervan vanwege het gevaar voor kinderen en dieren (misvormingen bij de geboorte). Een veel gehoorde klacht is dat het verband met de aandoeningen die mensen krijgen wordt ontkend. Ook wordt er gezegd dat schadevergoeding niet nodig is omdat de klachten andere oorzaken hebben, zoals roken en ander ongezond gedrag. Wat dat betreft lijkt Nederland veel op Italië. Opmerkelijk, want Nederland behoort qua rechten toch bij de top in de noordelijke landen. Op het gebied van Arbozaken passen we echter goed bij de ministeriële cultuur van de zuidelijke landen, die stukken minder sociaal is, en waardoor militairen geen rechten kennen.

Europese samenwerking
Tijdens het presidium vond een gesprek plaats met Ana Gomes, lid van het Europese Parlement voor Portugal. Zij stipte aan hoe binnen het EP wordt gesproken over de militaire samenwerking tussen de Europese landen, en welke rol het EP heeft op het gebied van het verdedigen van de mensenrechten van soldaten. Gezien de recente gevaren voor de veiligheid in Europa (Oekraïne, Ebola) is zij voorstander van een versterking van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN). Hierdoor moeten met een militaire macht kunnen worden afgedwongen en humanitaire rampen voorkomen. Zij erkende dat financiële crisis een zware wissel trekt op de militaire capaciteit en de rechten van militairen. Er moet daarom meer Europese militaire samenwerking komen.
De parlementariër erkende verder dat daarmee ook de cultuur waarin de rechten van militairen worden veronachtzaamd moet veranderen. Veel mensen die gaan over het veiligheidsbeleid hebben om uiteenlopende redenen niet veel op met het verlenen van sociale rechten aan militairen. Mede hierdoor worden beslissingen over plannen om meer Europees samen te werken door de Raad van Europa keer op keer vooruitgeschoven.

Verkiezingen bestuur
Tom McCarthy van de Ierse vakbond PDFORRA, is gekozen tot opvolger van Simon Deveraux, die met pensioen is gegaan. De nieuwe bestuurder van EUROMIL is geen onbekende en mede daarom is hij gekozen met 80 van de 102 stemmen (AFMP heeft er 7, de MARVER 2). Tegenkandidaat was Dzintars Klava van de Litouwse vakbond LSA.

Het lidmaatschap van EUROMIL is toegekend aan de bonden AMTM uit Spanje en ASNS en SOVCG uit Servië.