‘Verantwoordelijkheid nemen voor loopbaan van manschappen’
Op 29 augustus 2023 werden de afspraken gepresenteerd die de vakbonden met Defensie maakten over de vaste aanstelling van manschappen en korporaals bij voldoende functioneren. De basis hiervoor werd gelegd in het overleg met de werkgever over het avw-resultaat 2021- 2023. Met Hans Treffers, sectorhoofd Landmacht van de AFMP, zoomen we in op de positieve effecten van de afspraken en op de hieruit voortvloeiende uitdagingen voor manschappen, die nu de kans hebben om hun fysiek en mentaal uitdagende werk tot hun pensioen te blijven doen.
Foto: Mediacentrum Defensie
Deze collega’s krijgen bij voldoende functioneren inmiddels een vaste aanstelling: soldaten der 1e, 2de en 3de klasse, korporaals der 1e en 2de klasse van de Landmacht en Luchtmacht, matrozen der 1e,2de en 3de klasse, mariniers der 1e, 2de en 3de klasse van de Marine en marechaussees der 1e, 2de, 3de en 4de klasse van de KMar met een fps2-aanstelling.
Het besluit hierover in 2023 kwam volgens Hans niet uit de lucht vallen. “Het was een lang gekoesterde wens van de vakbonden en de werkgever om ervoor te zorgen dat de meest capabele en ervaren collega’s in de belangrijke categorie manschappen en korporaals niet gedwongen Defensie hoeven te verlaten als zij 35 jaar worden. Het goede nieuws is dat dankzij de gemaakte afspraken ongeveer 3500 mensen binnen deze categorie voor Defensie behouden kunnen blijven. Anders hadden zij gedwongen ‘over het hek’ gemoeten. Het is logisch dat dit als een aansprekend succes wordt beschouwd. De defensieorganisatie gaat en wil immers hard groeien.”
Werkpaarden
De vaste aanstelling van manschappen en korporaals bij voldoende functioneren brengt een belangrijke verantwoordelijkheid voor Defensie met zich mee, zo benadrukt Hans. “Iedereen weet dat het militaire werk fysiek en mentaal uitdagend kan zijn. Dit geldt zeker voor de inspanningen van manschappen en korporaals, want die zijn met alle respect ‘de werkpaarden van de organisatie’. Een relevante vraag is daarom of Defensie wel van manschappen kan verwachten dat zij tot hun pensioen actief blijven op de functie die zij nu bekleden. Ongetwijfeld is het antwoord op deze vraag in veel gevallen nee. Met het aanbieden van vaste contracten aan manschappen neemt Defensie in elk geval de verantwoordelijkheid op zich om collega’s aan het werk te houden tot ver voorbij hun 35e verjaardag. De keuze over jouw toekomstige loopbaan ligt echter niet uitsluitend bij Defensie, maar is ook een afweging die jij zelf moet maken. Je kunt je gezien de eerdergenoemde uitdagingen afvragen of je tot jouw pensioen actief wilt blijven als manschap.”
Beste loopbaankansen
Manschappen moeten volgens Hans daarom zelf goed nadenken over de vraag hoe zij hun toekomstige loopbaan willen vormgeven. “Als je tot aan jouw functioneel leeftijdsontslag (FLO, red.) jouw loopbaan bij Defensie wilt vervolgen, dan is het raadzaam om aan te kloppen bij een loopbaanbegeleider omdat die weet waar in de defensieorganisatie de beste loopbaankansen liggen. Bij deze loopbaanbegeleider kun je terecht voor adviezen over te zetten stappen of te volgen opleidingen om deze kansen daadwerkelijk te kunnen pakken. Met een goed plan kan de stap naar onderofficier of misschien wel officier reëel worden. Binnen Defensie zijn er verschillende mogelijkheden om opleidingen te volgen die jouw loopbaanperspectief verbeteren.”
Opleidingsplekken
Een ander advies voor manschappen is om de ‘infoop’s’ in te gaten te houden, die uitkomen als er bij de KMS en de KMA opleidingsplekken vrijkomen voor mensen binnen de defensieorganisatie. “Deze vind je door op de homepage van het intranet op het vergrootglaasje te klikken en vervolgens te zoeken op ‘infoop’,” verduidelijkt Hans. “Uiteindelijk kun je aan jouw loopbaanbegeleider vragen of en hoe je op een opleidingsplek terecht kunt komen.”
Plan uitzetten
Ook voor collega’s die hun toekomstige loopbaan buiten Defensie willen vervolgen, is de loopbaanbegeleider een belangrijk aanspreekpunt. Hans: “Via hem of haar kun je het plan uitzetten dat er uiteindelijk voor zorgt dat jouw favoriete werk buiten Defensie binnen handbereik komt. Als je nog geen goed beeld hebt van wat je wilt, is het invullen van een beroepskeuzetest ook een goede optie. Als je al een aantal jaren bij Defensie werkt, kun je voor een opleiding buiten Defensie mogelijk gebruik maken van je persoonlijke opleidingsbudget. Hiervoor heb je wel een advies van de loopbaanbegeleider nodig. Verder is het zinvol om zelf te weten hoe het P&O-plaatje bij Defensie in elkaar steekt. Een praktische tool hiervoor is het P&O kompas, dat je kunt vinden op het intranet van Defensie.”
Enkele eisen
Defensie is inmiddels druk doende om het loopbaanbeleid voor manschappen en korporaals goed vorm te geven. “Enkele eisen die worden gesteld aan het als fps1-militair verkrijgen en behouden van een vast contract als je een fps2-aanstelling hebt, zijn al bekend,” zegt Hans. “Een eis is dat de stap naar de rang van korporaal minimaal 15 jaar voor het leeftijdsontslag militairen (LOM, red.) moet zijn gemaakt. Duidelijk is verder dat je in de laatste vijf jaar voor het bereiken van de dan geldende LOM-leeftijd als korporaal niet gedwongen wordt geplaatst of geplaatst blijft op operationeel of fysiek zware functies. Zeven jaar voor jouw LOM heb je recht op een onderzoek naar jouw fysieke gesteldheid. Als je buiten jouw eigen schuld als korporaal nog geen onderofficier bent, word je vijf jaar voor jouw LOM betaald als onderofficier. “
Ruime interpretatie
Volgens Hans moeten de voorwaarden nog verder uitgewerkt worden. “Hiervan mag de doelgroep zelf natuurlijk geen nadelen ondervinden. ‘Voldoende functioneren’ wordt als voorwaarde gesteld om bij Defensie werkzaam te kunnen blijven. Maar als AFMP pikten wij inmiddels signalen op dat Defensie het begrip ‘onvoldoende functioneren’ vrij ruim interpreteert. Dat kan wat ons betreft niet en wij vinden sowieso dat er bij onvoldoende functioneren een reële verbeterkans geboden moet worden.”
Op het net
Hans adviseert collega’s met vragen om bij hem of zijn collega-sectorhoofden op het net te komen. “Wij kunnen je dan hulp of advies bieden. Werk je bij de Landmacht of Koninklijke Marechaussee en ondervind jij bijvoorbeeld hinder van de ruime interpretatie van ‘onvoldoende functioneren’? Dan kun je bij mij als sectorhoofd Landmacht terecht. Alle meldingen helpen ons bovendien in de gesprekken die we met Defensie voeren over het loopbaanbeleid. Opkomen voor jouw rechten en meepraten over personeelsbeleid beschouwt de AFMP namelijk als haar belangrijkste prioriteiten. Uiteraard doen we dit ook als je als manschap tot ver voorbij je 35e verjaardag actief wilt blijven.”
Dit artikel is gepubliceerd in de op 21 maart 2024 verschenen uitgave van ons ledenmagazine OpLinie. De complete editie van OpLinie kun je ook lezen via onze website en ledenapp.