Defensie hardleers op veiligheidsgebied
De bedrijfsveiligheid bij Defensie schiet ernstig tekort. De werkgever laat forse steken vallen bij het minimaliseren van de risico’s voor het personeel en leert niets van fouten. Dat wordt opnieuw snoeihard vastgesteld in het vandaag gepresenteerde rapport ‘Het moet en kan veiliger’ van de commissie-Van der Veer. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels: ‘Het is geen nieuws dat Defensie zijn zorgplicht voor het personeel niet waarmaakt. Maar het blijft schokkend om zwart op wit uitgeschreven te zien staan dat er zoveel mis is bij defensie. Onze mensen verdienen veel en veel beter!’
Opnieuw wordt het gebrekkige leervermogen van Defensie als groot knelpunt genoemd. Anne-Marie Snels: ‘Defensie blijkt geen lerende organisatie. De werkgever stelt na fouten wel verbetermaatregelen op, maar verzuimt de uitvoering daarvan te borgen en de uitwerking te controleren. De veiligheid van het personeel zou prioriteit één van de top moeten zijn – met name van de SG. De top moet actief een strategie, beleid en maatregelen ontwikkelen, de voortgang controleren en bijsturen. Daarnaast moet ze zorgen voor voldoende menskracht om het beleid te kunnen uitvoeren en voor voldoende opleiding en training. En bovenal is er een cultuuromslag nodig. Op die manier moet de top (in Den Haag én de OPCO’s) laten zien dat veiligheid topprioriteit heeft. Dat moet in ieders genen gaan zitten.’
In de huidige situatie wordt van de mogelijkheid om een voorval te melden onvoldoende gebruik gemaakt. Ook omdat dit persoonlijke gevolgen kan hebben. En melden is alleen effectief als dat leidt tot controle en verbeteringen die ook geïmplementeerd worden.
Out of control Anne-Marie Snels: ‘De commissie-Van der Veer meldt dat in 2015 ook al onderzoek is gedaan naar de bedrijfsveiligheid. Het is veelzeggend dat Defensie de toenmalige aanbevelingen voor verbetering doodleuk naast zich neergelegd heeft, net als alle aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. Gevolg: de werkgever heeft anno 2018 nog altijd geen grip op de risico’s voor het personeel, niet aan de voorkant (het minimaliseren) en niet aan de achterkant (het verwerken van ervaringen met ongevallen).'
Wat de AFMP betreft moeten alle aanbevelingen van de commissie integraal worden overgenomen. Snels: ‘Daar valt niet in te shoppen en er is grote haast bij. De werkgever moet echt zo snel mogelijk stoppen met het verzaken van zijn zorgplicht voor het personeel. Dat heeft inmiddels al de nodige tragische gevolgen gehad, denk bijvoorbeeld aan de dood van de militairen in Kidal, Ossendrecht en Boy van Geffen.'
Risico’s tijdens missies Het nieuwe beleid zou ook integraal van toepassing moeten worden verklaard op missies, onder andere door gedegen risico-analyses te maken. Anne-Marie Snels: ‘Het zou mij niet verbazen als daaruit dan zou blijken dat missies niet (meer) in alle gevallen uitvoerbaar zijn. Ik zou zeggen: dat zij dan zo. Het militaire beroep is al gevaarlijk genoeg, daar mag en kan de Defensietop geen onnodige veiligheidsrisico’s aan toevoegen.’
Minister Bijleveld - op de foto links, samen met commissievoorzitter Jeroen van der Veer - heeft laten weten dat ze het rapport onverkort gaat uitvoeren. Anne-Marie Snels: ‘De AFMP gaat nauwlettend in de gaten houden of dat ook echt gebeurt en in welk tempo. Laten we hopen dat nieuwe bezems schoon vegen.’