AFMP wil waarborgen voor veiligheid Mali-militairen
Sluitende internationale afspraken en heldere mandaten zijn noodzakelijk voor de veiligheid van de militairen die Nederland wil uitzenden naar Mali. Dat heeft AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels op 29 november 2013 benadrukt tijdens een hoorzitting van de Tweede Kamer over de Nederlandse bijdrage aan de VN-missie Minusma. Ook moet er duidelijkheid zijn over het toegestane geweldgebruik en over de beschikbare gezondheidszorg in het missiegebied.
Anne-Marie Snels drukte de Kamerleden op het hart hun verantwoordelijkheid waar te maken en het Toetsingskader streng te bezien op een aantal belangrijke voorwaarden. Hoe zorgvuldig is de voorbereiding? Welke maatregelen worden er genomen om de veiligheids- en gezondheidsrisico’s van de militairen te minimaliseren? Hoe duidelijk zijn de afspraken over het geweld dat in het missiegebied gebruikt mag worden (‘rules of engagement’)? Snels: ‘Heldere mandaten, wie is waarvoor verantwoordelijk. Dat is zeker binnen VN-operaties van belang. Dat is één van de lessen die we geleerd hebben van Srebrenica. En het is zaak dat over deze punten duidelijkheid bestaat voordat de militairen vertrekken!’
Beveiliging
Vooral op het punt van de beveiliging heeft de AFMP nog de nodige zorgen. Snels: ‘Nederland heeft met de VN afgesproken dat het een ‘rode kaart’ kan trekken als het de veiligheid van een bepaalde operatie niet vertrouwt. Die opdracht hoeft dan niet te worden uitgevoerd. Dat is mooi, maar nóg beter is dat internationaal zulke duidelijke afspraken worden gemaakt dat zo’n veto-mogelijkheid niet nodig is. Voor de ondersteuning op het gebied van troepentransport en medische evacuatie (medevac) zal worden samengewerkt met Frankrijk. Wat gebeurt er als dat land zijn helikopters terugtrekt voor de Nederlandse missie is afgelopen? ‘Ik zou graag horen dat daarvoor een ‘what if’-scenario is of wordt ontwikkeld.’
PTSS
Anne-Marie Snels onderstreepte tijdens de hoorzitting ook het belang van een brede steun in de samenleving voor de missie. ‘Er ligt namelijk een relatie tussen het maatschappelijk draagvlak en PTSS-klachten. Wat mij betreft heeft de politiek de schone taak om dat draagvlak mee te creëren en te onderhouden. Daarnaast ga ik ervan uit dat er voldoende (psycho)sociale zorg beschikbaar is – zowel in het voortraject als tijdens de missie en daarna.’
Uitzendbescherming
Gezien de geplande duur van de missie lijkt het handhaven van de uitzendbescherming geen problemen op te leveren. Snels: ‘Het uitzendpatroon één periode op missie/twee periodes thuis lijkt gewaarborgd. Blijft dat ook zo als de missie verlengd wordt? Die garantie zou ik wel tijdig willen hebben, ik wil niet opnieuw voor verrassingen komen te staan.’
Snel duidelijkheid
Militairen moeten zich tijdens de missie in Mali niet hoeven bezighouden met het eventueel kwijtraken van hun baan door de bezuinigingen op Defensie of het solliciteren naar een nieuwe functie. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels wil dat de werkgever op dat punt voor duidelijkheid en rust zorgt. En niet alleen op dat punt: ‘Ik heb begrepen dat veel medewerkers met smart zitten te wachten op meer informatie over wat er gaat gebeuren en over het roulatieschema.’ Snels rekent erop dat het meeste personeel dat uitgezonden wordt in ieder geval de feestdagen nog met hun familie en vrienden zal kunnen doorbrengen, zo liet ze de Tweede Kamer weten.
Vertrouwen
De Tweede Kamer vroeg de AFMP-voorzitter onomwonden of ze vertrouwen had in de Mali-missie. ‘Ik vind het een goede zaak dat Nederland weer een wat meer robuuste missie voor zijn rekening neemt,’ aldus Snels. ‘Als de regering op tijd weet te voldoen aan de door ons gewenste garanties en waarborgen, dan heb ik alle vertrouwen in een geslaagde missie.’